Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2010

Γιορτινοί Κατάδες Σάμου, της κας Ξένης

Κατάδες : ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΓΛΥΚΟ ΣΑΜΟΥ

Πιτσιρικάς είχα «θέμα» με το συγκεκριμένο γλυκό…!
1ον δεν το έφτιαχνε η μάνα μου!! Στο σπίτι είχαμε πάντα μακαρόνες, μπακλαβά, κανταΐφι, «παπουτσάκια» και κουραμπιέδες Ν. Καρβάλης στο άσπρο σκληρό κουτί. Κατάδες ούτε για δείγμα! Δεν μου ήταν λοιπόν οικεία η γεύση. Αλλά δεν είχα «θέμα» από την "άγνωστη" γεύση. 
Η παρασκευή του συγκεκριμένου γλυκίσματος απαιτεί αρκετό «βούτυρο». Πήγαιναν οι γυναίκες στο μπακάλη και όταν ζητούσαν «βούτυρο», αυτός άνοιγε ένα μεγάλο ντενεκέ, έχωνε μέσα μια μεγάλη ξύλινη κουτάλα κι άφηνε πάνω σε μια λαδόκολλα ένα λιπαρό πράγμα άγνωστης προέλευσης. Αυτό είχε μεγάλη επίπτωση στη συνολική γεύση του γλυκού. Αν τύχαινε και είχαν ταγκίσει λίγο και τα καρύδια, ερχόταν κι έδενε το πράγμα «μια χαρά»!!
Αλλά ούτε αυτό ήταν η πραγματική αιτία που τους είχα πάρει με στραβό μάτι… Αλλού ήταν το πρόβλημα : Βγαίναμε στους δρόμους του χωριού μόλις σουρούπωνε τις παραμονές των Γιορτών να πούμε τα «Κάλαντρα» για το χαρτζιλίκι κι όταν πηγαίναμε σε καμιά γιαγιά, αφού μας έβαζε να τα πούμε όλα, στο τέλος αντί για το «προϋπολογισμένο» δίφραγκο, μας έδινε … κατάδες!!!! Πολύ θέλει να τους αντιπαθήσει κανείς ;))
Το 2008, παίρνοντας αφορμή από μια έκδοση, τοπικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ, με παραδοσιακά φαγητά και γλυκά της Σάμου, έβαλα λίγο πριν κλείσω χρόνο στο Μπάλο μου, την ανάρτηση με τους Κατάδες της γιαγιάς Σταματούλας (είδατε που σας έλεγα, οι γιαγιάδες τους φτιάχνανε πάντα!!). 
Τον περασμένο μήνα έφτιαξα μισή δόση για να τους ξαναθυμηθώ!! Πήγα και μερικά κομμάτια στη δουλειά και τα σχόλια ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Η maria mas. ας πούμε ενθουσιάστηκε (αυτή βέβαια είναι στο κόλπο)!! Ο φίλος μου ο Πολ. τον «κατέβασε» με αρκετή νοσταλγία (τυχαίνει πατριώτης μου) παρόλο που πάντα προτιμούσε,απ ότι μου είπε, τα σιροπιαστά των Χριστουγέννων και στο τέλος αποφάνθηκε : «Πολύ καλός, αλλά η κυρία Ξένη (η μαμά του) τους κάνει καλύτερους!!»
«Συνταγή έχουμε ;» του είπα!!
«Αμέσως!!», αποκρίθηκε. Σήκωσε το ακουστικό του τηλεφώνου και σε λίγη ώρα είχαμε τη συνταγή χειρόγραφη.

Την έφτιαξα πάλι δοκιμαστικά σε μικρότερη δόση και τελικά, είχε μεγάλο δίκιο : Η κυρία Ξένη τους κάνει καλύτερους !!!!



Τα υλικά της συνταγής αναφέρονται όπως ακριβώς ήταν στο χειρόγραφο.

ΥΛΙΚΑ

για τη ζύμη
1 ποτήρι ελαιόλαδο
1 ½ ποτήρι «βούτυρο» (Μινερβίνη σε άσπρο κουτί με 5% βούτυρο γάλακτος)
1 ποτήρι ζάχαρη
1 ποτήρι κατασταλαχτή (4 κουταλιές στάχτη – βράσιμο – καλό σούρωμα)
1 κτγ σόδα διαλυμένη σε χυμό 1 λεμονιού
2 κτγ μπέικιν
Ξύσμα από 1 λεμόνι
1 ½ κιλό αλεύρι Αλατίνη μπλε
για τη γέμιση
Καρύδια αλεσμένα
Μέλι αραιωμένο με λίγο νερό
1 κτΣ αλεύρι
1 κτΣ ελαιόλαδο
Κανέλα – Γαρύφαλλο – Μοσχοκάρυδο

ΕΠΙ ΤΩ ΕΡΓΩ


Χτυπάμε καλά το «βούτυρο», το λάδι, και τη ζάχαρη μέχρι να αφρατέψει και να ασπρίσει το μείγμα.

Προσθέτουμε τη σόδα διαλυμένη στο λεμόνι και το ξύσμα λεμονιού. Χαμηλώνουμε την ταχύτητα και προσθέτουμε το αλεύρι.Η ζύμη μας πρέπει να είναι τρυφερή αλλά να μη κολλάει στα χέρια.
Ανοίγουμε μέτριο φύλλο και με ένα στρογγυλό κουπ πατ κόβουμε τη ζύμη και φτιάχνουμε πιττάκια. Βάζουμε μια κουταλιά από τη γέμιση και τα κλείνουμε σαν τυροπιττάκια, δημιουργώντας κάτι σαν μισοφέγγαρο ή τελικό «ς».
Ψήνουμε τους κατάδες στους 180οC για 20΄. Ίσα ίσα μέχρι να πάρουν χρώμα δηλαδή.



Αφού κρυώσουν εντελώς, τους πασπαλίζουμε με την άχνη.

Συνοδεύουν υπέροχα μια αχνιστή κούπα καφέ, αλλά τρώγονται και σκέτοι, αφού δεν είναι καθόλου λιγωτικοί!!

30 σχόλια:

  1. μμμμ!!!!!ωραιοι μου ακουγοντε
    καλες γιορτες

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλημερα Γιωργο, Πολυ ενδιαφέρουσα η αναρτηση, τα γλυκα αυτα δεν τα ξερω, τουλαχιστον με αυτο το ονομα, ξερω όμως να σου πω πως λεγαν το βουτυρο απο τον τενεκε....ΒΑΝΕΡ!!! σου λέει κατι το ονομα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μμμμμμ!! πολύ ωραίοι κι έχω μια κούπα καφέ δίπλα μου, αν είχα και 2-3 γλυκάκια θα ήταν τέλεια.
    Καλές γιορτές και του χρόνου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μπράβο παιδιά με τα υπέροχα παραδοσιακά γλυκά σας!
    Πως θα γίνει να έχουμε κι εμείς ένα, δύο, τρία...κομματάκια;;
    Σας ευχαριστούμε, Καλές Γιορτές σε όλους μας!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. A!ΥΠΕΡΟΧΟΙ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ!!!ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ!!ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΚΑΛΑ ΝΑ ΞΑΝΑΦΤΙΑΞΕΙΣ!ΚΑΙ ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑ!!ΣΟΥ ΕΥΧΟΜΑΙ!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πολύ λιμπιστικοί οι κατάδες...
    Συγχαρητήρια για την πρωτότυπη συνταγή!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. το γλυκό μου είναι γνωστό με άλλα ονόματα, το σίγουρο είναι πως είναι ωραίο και αγαπημένο,

    και του χρόνου,
    ξέρεις, λατρεύω αυτές τις θύμισες που ξυπνούν τέτοιες μέρες με το στολισμό και τα γλυκά.

    και μια μικρή συμβουλή για ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία.
    ποτέ μα ποτέ δε θα σβήνετε τη σόδα μέσα σε λεμόνι ή πορτοκάλι, χάνει όλη της τη δύναμη.
    θα ανακατεύετε τη σόδα μέσα στο αλεύρι και θα προσθέτετε το λεμόνι μαζί με τα άλλα υλικά, έτσι η αντίδραση με τη σόδα θα γίνεται μέσα στη λεκάνη, εκεί που πρέπει δηλαδή κι όχι στον αέρα και θα είναι αποτελεσματικότερη
    "συμβουλή φίλης χημικού της μαμάς που έδωσε άλλη διάσταση στα γλυκά μας"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ωραιότατοι φαίνονται, αλλά πώς να εκφέρω γνώμη αν δεν δοκιμάσω;
    για στείλε κανένα κατά δω... :)

    Καλές γιορτές φίλε Γιώργο, να χαίρεσαι τους αγαπημένους σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Κάνουμε κάτι παρόμοιο εδώ κάτω με άλλο όνομα.Σαν λάτρης των παραδοσιακών συνταγών καταγράφω τη δική σου προς δοκιμή.
    Καλές γιορτές!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @Ειρηνη Σ Καλές Γιορτές Ειρήνη μου :)
    Ωραίοι ακούγονται και φαίνονται ( είδες τι πόζες παίρνουν; ) και τρώγονται :)))
    Σ' ευχαριστώ πολύ
    Καλό σου βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. @Benikos place
    Καλησπέρα Νικόλα :) Μάλλον δεν τους θυμάσαι..!! Η συγκεκριμένη συνταγή είναι απ το Βαθύ, έτσι τους ξέρουν και στο Καρλόβασι ( μου είπαν σήμερα ότι έψαχναν τη συνταγή ) και φυσικά στα Κουμέικα :) Έχεις απόλυτο δίκιο με το ΒΑΝΕΡ!!! Κυριαρχούσε στην αγορά της ακριτικής μας επαρχίας τότε!!
    Φιλιά πολλά
    Καλό βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. @ΜΑΡΙΑ ΠΙΟΥΚΑ
    Δε θέλει πολύ σκέψη Μαρία μου!!! Βάλε μπροστά άμεσα! Το αποτέλεσμα θα σε δικαιώσει πανηγυρικά :))
    Ευχαριστώ πολύ
    Καλές Γιορτές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. @Dafni
    Από την καινούρια δόση Δάφνη μου!! Οι συγκεκριμένοι αποτελούν ήδη παρελθόν :)
    Ευχαριστούμε πολύ για τα καλά σου λόγια
    Καλές Γιορτές κι από μας!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. @lourdi
    Ευχαριστώ πολύ πολυτεχνίτισσα μου :)
    Καλές Γιορτές κι από μένα με υγεία χαρά και αισιοδοξία :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. @ΝΑΤΑΣΑ
    Την παίδευα χρόνια στο μυαλό μου Νατάσα μου!! Με είχε "παιδέψει" κι αυτή όμως πολύ στο παρελθόν :)))
    Να είσαι καλά!!!
    Φιλιά
    Καλό βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. @ΓΑΣΤΕΡΟΠΛΗΞ
    Είμαι σίγουρος ότι συναντιέται με διαφορετικά ονόματα σε όλη την Ελλάδα!!
    Απλά με το"άχτι" μου είχε να κάνει με το συγκεκριμένο όνομα :)) Κι εγώ να ξέρεις παραδίνομαι στις θύμισες τις γιορτινές...!!
    Το "κόλπο" με τη σόδα το έχω διαβάσει κι εγώ μπορεί και σε δική σου ανάρτηση και το εφαρμόζω!! Εδώ "έπρεπε" να ακολουθήσω το "πρωτόκολλο" του χειρόγραφου :)
    Σ' ευχαριστώ πολύ
    Φιλιά
    Καλό σου βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. @Betty's Cuisine
    Καλή μου Ελισάβετ, άργησα να ανεβάσω τη συνταγή και η δόση που έκανα δεν υφίσταται πλέον :))) Στην επόμενη!!!
    Να είσαι καλά και να περάσεις τις γιορτινές μέρες, με γαλήνη, χαρά και αγάπη!!
    Φιλιά πολλά
    Καλό βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. @Vita
    Αλήθεια πως το λέτε στην Κρήτη;; Είμαι σίγουρος πως το αποτέλεσμα της δοκιμής θα σε ικανοποιήσει απόλυτα!!
    Σ' ευχαριστώ πολύ
    Καλές Γιορτές να περάσεις κι εσύ στο σπιτικό σου :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Αυτά που δοκίμασα πρώτα...( από άγνωστη προέλευση συγγραφέως ) ήταν καλά μεν αλλά της κας Ξένης σκάλες ανώτερα! Πιο τραγανό ζυμαράκι και πιο νόστιμη γέμιση. Οπότε....κατοχυρώνεται η δεύτερη συνταγή!!!
    Φιλιά!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Φαίνονται νοστιμότατοι! Αυτή η στάχτη με δυσκολεύει, δεν έχω φτιάξει ποτέ, αλλιώς θα τα έφτιαχνα αμέσως!
    Καλές γιορτές με υγεία και ευτυχία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Mprabo sou kai tou xronou!!! KAI NAI EXEIS DIKIO, otan pas gia kalanta kai sou dinoun glyko anti gia lefta... milame gia megali PIKRA! xaxa!!! kala xristougenna!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. @maria mas.
    Εγώ τώρα τί να πω;; Πως δεν είναι έτσι;; Φωτιά θα πέσει να με κάψει :) Κατοχυρώθηκε και πήραμε και copyright :)))
    Φιλιά πολλά
    Καλό βράδυ
    Είμαι περίεργος να δω τί έχεις ετοιμάσει για αύριο ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. @mia maria Κι εγώ την έχω τη δυσκολία και (μεταξύ μας :)) έβαλα κρασάκι λευκό ξηρό!! Η συνταγή γράφτηκε όπως ακριβώς μου παραδόθηκε!! Η φίλη μας η ratatui, μου είπε στο τηλέφωνο, οτι αλισίβα πουλιέται στα μεγάλα SM! Θα το ψάξω και θα σου πω!! Οπότε μην εγκαταλείπεις τα όπλα έτσι άδοξα :) Έχεις εναλλακτικές!!
    Φιλιά πολλά
    Καλό βράδυ και Καλές Γιορτές!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. @donkey and the carrot
    Να βρε κι ένας άνθρωπος που με καταλαβαίνει :)
    Με το σπίτι γεμάτο γλυκά τί να τους έκανα ;)
    Το ρευστό μου έλειπε!!
    Φιλιά πολλά
    Καλά Χριστούγεννα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. Και τι δεν θα έδινα να είχα τωρα 3-4 κομμμάτια! αν είχα κουράγιο θα τα ξεκινούσα τώρα αμέσως ... αλλά αύριο ποιος με κρατάει! πολύ μου άρεσε , δεν το ήξερα το γλυκό και σαν τοπικη παραδοσιακή συνταγη φαντάζομαι θα είναι γευστικότατο!
    Μπράβο , μπράβο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. @Afroditi
    Σ' ευχαριστώ πολύ Αφροδίτη για τα καλά σου λόγια, μα πιο πολύ για τον ενθουσιασμό σου, που πλημμύρισε την ανάρτηση :)
    Είμαι σίγουρος οτι θα τον διατηρήσεις και σήμερα που θα τους φτιάξεις!!!!
    Να είσαι καλά
    Φιλιά
    Καλές Γιορτές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Θα τα φτιάξω αμεσότατα. Είμαι όμως καινούργια νοικοκυρά και δεν ξέρω πόσο μέλι, καρύδια κια μπαχαρικά να βάλω. Μπορείς να με βοηθήσεις;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα Βιβή και καλωσόρισες :)
      Συνήθως όλες αυτές οι συνταγές που αφορούν τη γέμιση περιγράφονται "με το μάτι"..!!
      Αυτό που θέλεις είναι η γέμιση να είναι μελωμένη αλλά όχι και... "παστέλι" :)
      Για 1 κούπα καρυδόψυχα, υπολόγισε 1 μεγάλη κουταλιά της σούπας μέλι, 1 κτγ νερό, 1/2 κτγ κανέλα και τα άλλα μπαχαρικά "στη μύτη" του κουταλιού.
      Ελπίζω να βοήθησα :)

      Διαγραφή
  28. Σε ευχαριστώ πολύ για την άμεση απάντηση

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δοκίμασαν και είπαν